Öğrenme Güçlükleri
Genel Bilgiler
Öğrenme güçlükleri, normal veya normalin üzerinde zekâya sahip olmasına rağmen çocuğun okuma, yazma, matematik gibi akademik becerilerde yaşıtlarına göre belirgin gerilik yaşamasıyla karakterizedir. En sık görülen türleri: disleksi (okuma bozukluğu), disgrafi (yazma bozukluğu), diskalkuli (matematik bozukluğu)dur. Erken fark edilmezse çocuğun akademik başarısı, özgüveni ve sosyal ilişkileri olumsuz etkilenebilir.
Nedenleri ve Risk Faktörleri
- Nörolojik faktörler: Beyin işleyişinde dil, okuma ve sayı işlemleme alanlarındaki farklılıklar.
- Genetik yatkınlık: Ailede öğrenme güçlüğü öyküsü.
- Çevresel faktörler: Eğitim olanaklarının sınırlı olması, öğretim yöntemleri.
- Eşlik eden bozukluklar: DEHB, anksiyete, düşük benlik saygısı.
Belirtiler
- Disleksi: Harf-karıştırma, yavaş okuma, okuduğunu anlamada güçlük.
- Disgrafi: Yazıda harf atlama, düzensiz yazı, yazılı anlatımda zorlanma.
- Diskalkuli: Sayıları karıştırma, işlem hataları, matematik kavramlarını öğrenmede güçlük.
- Akademik başarısızlık ve derslerden kaçınma.
- Öz güven düşüklüğü, “ben yapamıyorum” inancı.
Tanı
Tanı, çocuk psikiyatristi, psikolog ve özel eğitim uzmanının ortak değerlendirmesiyle konur. Zekâ testi, akademik beceri testleri ve gözlemler kullanılır. Belirtilerin zekâ geriliği veya yetersiz eğitimle açıklanamaması gerekir.
Tedavi ve Yönetim
Bireyselleştirilmiş eğitim programları ve çocuğun öğrenme stiline uygun öğretim teknikleri uygulanır.
Özgüveni artırmaya ve duygusal dayanıklılığı güçlendirmeye yönelik terapiler uygulanır.
Evde destekleyici öğrenme ortamı oluşturma, çocuğu motive etme ve ödev takibi konularında aileye rehberlik edilir.
Öğretmenlerin farkındalığının artırılması ve uygun öğretim yöntemlerinin kullanılması sağlanır.
DEHB veya anksiyete gibi eşlik eden durumlar da paralel olarak ele alınır.
Psikososyal Destek ve Önleme
Öğrenme güçlükleri zekâ geriliği değildir; çocuğun farklı bir öğrenme stiline sahip olmasıdır. Bu nedenle damgalamadan kaçınmak, sabırlı ve teşvik edici olmak çok önemlidir. Erken dönemde fark edilip özel eğitim desteği alındığında çocukların akademik ve sosyal hayatlarında başarılı olmaları mümkündür.