Kısa Psikotik Bozukluk

Genel Bilgiler

Kısa psikotik bozukluk, genellikle ani başlayan ve 1 günden uzun, 1 aydan kısa süren psikotik belirtilerle karakterizedir. Bu belirtiler arasında halüsinasyonlar, sanrılar, düşünce dağınıklığı ve davranış bozuklukları bulunur. Çoğunlukla yoğun stres veya travmatik bir olayın ardından ortaya çıkar. Belirtiler kaybolduğunda kişi tamamen eski işlevselliğine dönebilir.

Nedenleri ve Risk Faktörleri

  • Psikososyal faktörler: Yakın kaybı, travma, ani stresli yaşam olayları.
  • Biyolojik faktörler: Beyin kimyasındaki ani dengesizlikler.
  • Genetik yatkınlık: Ailede psikotik bozukluk öyküsü.
  • Çevresel faktörler: Sosyal destek eksikliği, yalnızlık.
  • Madde kullanımı: Bazı psikoaktif maddeler geçici psikotik tabloları tetikleyebilir.

Belirtiler

  • Ani başlayan halüsinasyonlar (olmayan sesler duyma, görüntüler görme).
  • Sanrılar (gerçek dışı inançlar).
  • Düşünce bozuklukları (dağınık konuşma, mantıksız çağrışımlar).
  • Garip veya uygunsuz davranışlar.
  • Yoğun kaygı, korku veya ajitasyon.

Tanı

DSM-5’e göre:

  • Belirtilerin en az 1 gün, en fazla 1 ay sürmesi gerekir.
  • Belirtiler kaybolduğunda kişi tamamen eski işlevselliğine döner.

Tanı, psikiyatrist tarafından klinik görüşme ve gözlemlerle konur.

Tedavi ve Yönetim

Antipsikotikler belirtilerin kontrolünde kullanılabilir.

Destekleyici terapi, stresle baş etme becerilerini geliştirme.

Yoğun kaygı ve ajitasyonun güvenli şekilde yönetilmesi.

Ailenin bilgilendirilmesi, güvenli ortam sağlanması.

Psikososyal Destek ve Önleme

Kısa psikotik bozukluk genellikle iyi seyirlidir ve kişi tamamen iyileşir. Ancak tekrar etme riski bulunduğu için düzenli takip önemlidir. Destekleyici sosyal çevre, stresle başa çıkma becerileri ve erken müdahale sürecin sağlıklı ilerlemesine katkı sağlar.